Czasy saskie
 | Linia chronologiczna |
 | Źródło 1. Liczebność armii państw sąsiadujących z Polską w pierwszej połowie XVIII w. |
[dane na podstawie: http://pl.wikipedia.org/wiki/Polska_w_czasach_saskich]
| Źródło 2. Relacja francuskiego ambasadora Antoniego Feliksa Montiego [fragment] |
[…] Polacy myślą tylko o swoich interesach osobistych, kiedy zaś mówi się im o niebezpieczeństwie, w jakim się znajdują, przyznają rację, równocześnie jednak odpowiadają, że Polska zawsze tak się rządziła; interes Europy wymaga, aby obecny rząd wytrwał taki, jaki jest, ażeby żaden z sąsiadów nie zdołał go opanować. Odpowiadam im na to, że dwory: wiedeński, pruski i rosyjski, nie były nigdy tak potężne jak obecnie i że winni się zawsze obawiać oderwania jakiś prowincji.[…]
Antoni Feliks Monti – ambasador króla Francji Ludwika XV w Polsce
[Cyt. za Mariusz Markiewicz,
Historia Polski 1492-1795, Kraków 2002, s. 617.]
| Źródło 3. Portret szlachcica Antoniego Szczuki w reprezentacyjnym czerwonym kontuszu (autor nieznany, portret z 1735 r.) |
[żródło: http://pl.wikiquote.org/wiki/Plik:Stanislaw_Antoni_Szczuka_(1652_1654-1710).jpg
| Źródło 4. Korneli Szlegel. Polonez pod gołym niebem (obraz z XIX w.) |
[żródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:KorneliSzlegel-PolonezPodGolymNiebem-bibl.Pawlikowskich.jpg]
| Źródło 5. Jędrzej Kitowicz o ucztach [fragment] |
[…] Panowie […] kochali się w wielkich stołach, dawali sobie nawzajem obiady i wieczerze; do tych zapraszali przyjaciół, obywateli, wojskowych[…], rzadki był dzień bez gościa; częste biesiady z tańcami i pijatyką […]. Najadłszy się smacznych potraw, trzeba się napić. Zobaczmy, jak Polacy te potrzebę ułatwiali. […] Kto zaś z gości nie mógł się dłużej na nogach trzymać albo też nie chciał być trunkiem zalanym, wynosił się nieznacznie z kompanii […]. Goniono za nim, a dogonionego wracano do kompanii, albo też przy ostatnim progu, na schodach, na wsiadaniu do karety, tam musiał rad nie rad wypić zdrowie ochoczego gospodarza […], i jeżeli przez uczty nie zwalił się z nóg, to na pożegnaniu został bez zmysłów. To było największym ukontentowaniem gospodarza, kiedy słyszał nazajutrz od służących, jako żaden z gości trzeźwo nie odszedł. […]
[
Wiek XVI – XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Warszawa 1999, s. 345-347.]
| Źródło 6. Jędrzej Kitowicz o zrywaniu sejmów w Polsce za Augusta III Sasa [fragment] |
[…] August III był tak nieszczęśliwy, że za jego panowania trzydziestoletniego żaden sejm nie doszedł [do skutku] […]. Do zerwania sejmu nie używano osób rozumem i miłością dobra publicznego obdarzonych, bo też tego nie potrzeba było. Lada poseł ciemny jak noc […] odezwał się w poselskiej izbie: „nie ma zgody na sejm!” – i to było dosyć do odebrania wszystkim mocy sejmowania. A gdy marszałek spytał: „Co za racja?” – odpowiedział krótko: „Jestem poseł, nie pozwalam” […].
Jędrzej Kitowicz – autor pamiętników z czasów Augusta III
[
Wiek XVI – XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Warszawa 1999, s. 341-342.]
 | Ćwiczenia |
Odszukaj w szkolnym atlasie historycznym albo w Internecie mapę Europy w pierwszej połowie XVIII w. Wskaż na mapie państwa sąsiadujące z Polską: Cesarstwo Rosyjskie, Królestwo Pruskie i państwo Habsburgów.
Odpowiedz, która kraina współcześnie należąca do Polski była w XVIII wieku pod panowaniem austriackim.
Na podstawie źródła 1.
1. Uzasadnij, że liczne i silne armie sąsiadów Polski stanowiły realne zagrożenie dla Rzeczypospolitej.
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
2. Oblicz, ile razy mniejsza była armia polska w stosunku do armii pruskiej.
Na podstawie źródła 2.
Sformułuj przestrogi cudzoziemskiego obserwatora życia politycznego wobec Polaków.
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
Na podstawie źródeł 4-6.
Opracuj listę argumentów potwierdzających przejawy osłabienia Rzeczypospolitej.
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
Na podstawie źródła 5.
Wyjaśnij powiedzenie charakteryzujące czasy saskie w Polsce: „Za króla Sasa, jedz, pij i popuszczaj pasa”.
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
 | Praca domowa |
Jesteś uznanym ekspertem w dziedzinie spraw międzynarodowych. Zostałeś zaproszony do Polski w czasach saskich. Przedstaw rozwiązania, które wewnętrznie i zewnętrznie wzmocnią Rzeczpospolitą.